Доклад: Рамантызм быу пашыраны

Рамантызм быу пашыраны у большасци стран да сяр 19 ст. Прызнанне поунай свабоды творчасци, якая накир. на пераасэнсаванне и прыближэнне да идэалу рэчаиснасци.

У Бел распаус. рамантызму садзейн. атаясамленне класицызму и царскага самауладзя.

Станауленне правячых колау да рамантызму было неадназначным( игнараваць было немагчыма, але расия не мела сярэдневяковай гатычнай спадчыны).

Адначасова пачай прапагандавацца зварот да старажытнаруских архит. традыцый. У вынику сфармир. руска-византыйски(псеударуски) кирунак.

Завярш. эпохи рамантызму на бел прыйшлося на 1860-я. Гэтаму садзейн. падауленне паустання 1863, пачатак русификацыи рэгиену, ажыц. буржуазных рэформ.

Горадабудауництва.

Невяликая колькасць абъектау, изза агульнаимперскага архитэкт. стылю.

Будынак ратушы у Чачэрску: мураваная ратуша(квадратная з цокальным и 2 асн. паверхами), стрэльчатыя вокны, кубападобная надбудова з паукруглыми ваконными праемами, 4 вежы з зубцами и шпилями.

Казеннае будауництва.

Афармленне парадных уваходау у Брэсцкую и Бабрускую цытадэли.

Цярэспальская и Холмская Брамы у Брэсце( нависаючыя граненыя вежачки, зубчатыя парапеты, вузкия байницы, аркатурныя фрызы).

Тыповае будауництва.

Праект паштовых станцый( распр у Петярбургу 1846)-афармленне параднага фасаду у неагатычным духу – стрэльчатыя нишы, ваконныя и дзвярныя праемы.

Гарадски астрог у Минску – «Пишчалауски замак» (1825) – трохпавярховы прамавугольны будынак з 4 цалиндрычными вуглавыми вежами з крапасными зубцами уверсе и невяликим барбаканам перад уваходам.

Палац А.Рудницкага у в. Дзедзина Миёрскага раена (1810-20)-меу неагатычнае афармленне парадных пакояу, у «рыцарским духу».

Павильены.

Сядзиба Л.Оштарпа у в. Дукора Пухавичскага р-на – муравана брама на уездзе вырашана у рамантычным духу(Вежа з 3 ярусами:1-брамны праем,2-званы, стрэльчатыя праемы,3-гадзинник).Наверсе высоки шпиль.Збоку вартоуни з круглыми вокнами.

Рэзидэнцыи.

Палац Р.Пацемкина у Крычаве рэканструяваны.(стрэльчатыя вакон праемы, стромкия неагатычныя вежачки)

Гомельски палац – масиуная 4-х ярусная вежа павильен, уверсе гадзинник.

Рэзидэнцыя графау Пуслоуских у в. Старыя Пяски Бярозаускага раена( узвяли дэкарат вятрак, узняты на тэрасу-каланаду, Брамы.

Палац у в.Косава Ивацэвицскага р-на ( выцягнуты у плане вялики будынак, осноуны корпус+2 крыху высунутых наперад крыла, ступенчатая камапазицыя, выкарыстанне граненых вежау и зубчатага атыка., контрфорсы, стрэльчатыя нишы, ваконныя и дзвярныя праемы, вузкия байницы, вяликия крыжы, аркатурны фрыз)

Палац у в. Прылуки минскага р-на (граненыя вежы, рызалиты на парадным и паркавым фасадзе, Эл-ты псеударускага стылю-килепадобныя арки, неагатычная вежа з гадзинникам, каплица, аранжэрэя, стайня, альтанка у китайским стыли).

Сядзиба у Смилавичах чэрвеньскага р-на (масиуная 3-павярховая вежа з зубчатым парапетам на уваходзе, двухпавярховы аб’ем з зашклеными эркерами на парадн фасадзе и 3-павярх. Рызалитам з гранеными вежачками.

Палац К.Любамирскага у в.Юрцава Аршанскага раена(размешчаны на каменным цокали прамавугольны 2х-павярх будынак, моцна выступаючыя за знешни перыметр сцен масиуныя граненыя вежы з зубцами уверсе, аркатурны фрыз, стрэльчатыя нишы, арачныя ваконныя праемы)

Паркавае мастацтва – пейзажны парк, панаванне прыроднага пачатку, утульныя зацишки, альтанки, дэкаратыун. руины, гроты, каплицы, мемарыяльныя плиты и валуны.

Парк у в.Хальч Веткаускага р-на(павильен, пячора, экзатычныя раслины и кветки), парк у в.Асвея Верхнядзвинскага раена (дэкаратыуныя вулканы).

Гаспадарчыя двары.

Прамысловы комплекс у в.Парэчча Пинскага раена (неагатычнае аздабленне фасадау-невяликия вежачки, зубчатыя парапеты)

Аспадарчы комплекс у Шчорсах Навагрудскага раена – «Мураванка Храптовичау» (амбары, майстэрни, стауни)

Каталицкая архитэктура .- развивалася па некальких кирунках-1) храмы узв. у класична-неагатыным стыли(наяунасць порцика на парадным фасадзе, выкарыст стрэльчатых вокнау и контрфорсау пры аздабленни бакавых сцен). Касцел Праабражэння Гасподняга у в. Новая Мыш; 2) аднавежавы тып храма. Крыжаузвижански касцел (двухярусная вежа-званица пад двухсхильным дахам, стрэльчатыя вокны, аркатурны фрыз, дэкор чырвонага колеру).Петрапаулауски касцел у в.Жупраны Ашмянскага р-на( масиунаязваница, невяликия граненыя вежачки-фиялы, спалучэнне цаглянай и бутавау муроуки). 3) аднауленне будауництва 2х вежавых храмау. Касцел у в.Раубичы минскага раена(2 стромкия 3хярусныя вежы з шатровыми завяршэннями, витражы). Петрапаулауски касцел у в Гожа пад Гродна( бутавая муроука сплуч з цаглянай)

Каплицы-пахавальни — невяликия памеры, насычаны дэкор, складаны маляуничы силуэт.

У в.Райца Карэлицкага р-на 1817( масиуная 4хгранная вежа з зубчатым парапетам уверсе), у в Сар’я Верхнядзвинскага раена (12 вытанчаных дэкаратыуных вежачак)

Праваслауная архитэктура .- псеударуски стыль: падаужана-восевая 4хчастковая кампазицыя(прытвор СА званицай, трапезная, малитоунаязала з Купалам, апсида), знешни дэкор: закамары, килепадобныя лиштвы вокан, плоския нишы, зубчаты фрыз.Пакроуская царсква у в.Карма Добрушскага раена, Микалаеуская царква у Петрыкаве.

Пашырыуся цэнтрэчны тып храму з прыбудаваными да яго прытворам ды апсидай и завершаным пяцикупаллем- царква Св Ганны у в.Люблишчыцы Ивацэвицкага раена, Пакроуская ц. у джяржынску.

Таким чынам рамантызм на беларуси прадстаулены шэрагам вельми цикавых помникау, большасць з я ких зяуляецца сапраудными архитэктурными шэдэурами.Рамантызм прывеу да бескампрамиснага размежавання на прыхильникау еурапейских и византыйска-руских культурных традыцый.

Выяуленчае мастацтва.Жывапис.

Унутраны свет чалавека, яго пачуцци, вобраз героя-пакутника. Карцины адрозн. дынамизмам, кантрастам колерау, светлаценяу, насыч каларытам.

На Бел. рамантызм аказау уплыу на партрэт.

Я.Дамель (1780-840) – адлюстр знаминальных падзей з минулага радзимы – «Вызваленне Т.Касцюшки з цямницы», «Адступленне француза уз Вильни». Партрэты насычаны унутраным психалагизмам, падкр. индывидуальныя рысы асобы. Пейзажы мели рамантычны настрой – «Дрэвы над вадой».

В.Ванькович –надзвычайная рэчаиснасць, выдатнае выкарыст каляровай гаммы, светлаценяу. («А.Мицкевич на скале Аюдаг», партрэты А.Адынца, Тавянских)

М.Кулеш – замалеуки Мирскага замка, Каложскай царквы у гродна

Н.Орда – 200 замалевак айчынных замкау, палацау и храмау

Р.Слизня – скульптар, тонкая эмацыянальнасць партрэтау, глыбиня индывид характарыстык.

Дэкаратыйна-прыкладное мастацтва. – аздабленне интэръерау, рэзьба па дрэву, мифалагичныя статуэтки, ляпнина

В.Винцэнци – дэкаратар.